آیه
وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما یجاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اَللّهَ لَغَنِی عَنِ اَلْعالَمِینَ
ترجمه
و هر کس در راه خدا تلاش کند و بر ایمان پایدار بماند، نتیجه تلاشی که می کند از آنِ خود اوست و سودی به خدا نمی رسد، چرا که خداوند از همه جهانیان بی نیاز است.[1]
تفسیر
این آیه در حقیقت تعلیلی است برای آنچه در آیه قبل گذشت، می گوید: این که دستور داده شده مؤمنان به «لقاء اللّه» آنچه در توان دارند فرو گذار نکنند به خاطر این است که «هر کسی جهاد و تلاش و کوششی کند (و تحمل مصائب و مشکلاتی نماید) در حقیقت برای خود جهاد کرده است، چرا که خدا از همه جهانیان بی نیاز است» (وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما یجاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِی عَنِ الْعالَمِینَ).
برنامه آزمون الهی، جهاد با هوای نفس، و مبارزه با دشمنان سر سخت برای حفظ ایمان و پاکی و تقوا، به سود خود انسان است. [2]
نکته ها
مراد از جهاد در این آیه، تنها جهاد با شمشیر و با دشمنان نیست، بلکه مراد هرگونه تلاش و کوشش است؛ خواه این تلاش در راه خودسازی و به اصطلاح جهاد با نفس باشد یا مبارزه با وسوسه های شیطان و یا با دشمنان خارجی.
پیام ها
1- خداوند به تلاش ما نیاز ندارد. «وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما یجاهِدُ لِنَفْسِهِ»
2- برای تشویق مردم به تلاش های مثبت، از گرایش های درونی و فطری، همچون حبّ نفس استفاده کنیم. (انسان فطرتاً به دنبال سود و منافع خویش است) «وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما یجاهِدُ لِنَفْسِهِ»
3- بی نیازی خداوند، واقعی و حتمی است. (بر خلاف اظهار بی نیازی ما که در عین نیاز است. ) «إِنَّ اللَّهَ لَغَنِی عَنِ الْعالَمِینَ»
4- خداوند، هم از انسان ها بی نیاز است و هم از فرشتگان و هم دیگر موجودات.
«لَغَنِی عَنِ الْعالَمِینَ»[3]
پی نوشت ها
[1] عنکبوت/6
[2] مکارم شیرازى، ناصر، برگزیده تفسیر نمونه، ج 3، ص 490
[3] قرائتى، محسن، تفسیر نور، ج 7، ص 114
